ไวรัลวิดีโอ (Viral Video) หมายถึงวิดีโอที่แพร่กระจายอย่างรวดเร็วและกว้างขวางบนอินเทอร์เน็ต โดยเฉพาะผ่านช่องทางโซเชียลมีเดีย เช่น Facebook, YouTube, TikTok, Instagram หรือแพลตฟอร์มอื่น ๆ ความสามารถของไวรัลวิดีโอในการเข้าถึงผู้คนจำนวนมากนั้นมักเกิดจากการแชร์ต่อกันเป็นทอด ๆ โดยไม่จำกัดพื้นที่หรือเวลา
คำว่า “ไวรัล” (Viral) มาจากคำว่า Virus ซึ่งหมายถึงไวรัส โดยมีการเปรียบเทียบกับการแพร่กระจายของไวรัสที่สามารถแพร่เชื้อได้อย่างรวดเร็ว คล้ายกับข้อมูลในโลกดิจิทัลที่ถูกส่งต่ออย่างต่อเนื่องและทวีคูณ
คุณสมบัติสำคัญของไวรัลวิดีโอ
การที่วิดีโอจะกลายเป็นไวรัลได้นั้นมักมีคุณสมบัติหรือองค์ประกอบบางอย่างที่โดดเด่น ได้แก่:
- เนื้อหาที่น่าสนใจและโดนใจผู้ชม
ไวรัลวิดีโอส่วนใหญ่มักมีเนื้อหาที่เข้าถึงอารมณ์ผู้ชม ไม่ว่าจะเป็นความสนุกสนาน, ซาบซึ้ง, ตลกขบขัน, หรือชวนให้ประหลาดใจ วิดีโอที่สามารถสร้างปฏิกิริยาอารมณ์อย่างใดอย่างหนึ่งมักจะถูกแชร์ต่อมากขึ้น - ความยาวของวิดีโอที่เหมาะสม
โดยปกติแล้ว ไวรัลวิดีโอจะมีความยาวไม่มากเกินไป วิดีโอสั้น ๆ มักดึงดูดผู้ชมได้ดี เพราะดูจบได้อย่างรวดเร็ว และง่ายต่อการตัดสินใจแชร์ต่อ - การสร้างความแปลกใหม่ (Novelty)
เนื้อหาที่ไม่ซ้ำซากหรือมีไอเดียที่แปลกใหม่ มักสร้างความประทับใจและทำให้ผู้คนอยากแชร์ต่อเพื่อให้คนอื่นเห็นเช่นเดียวกัน - ความง่ายต่อการแชร์ (Shareability)
วิดีโอที่มีหัวข้อที่เข้าใจง่ายหรือมีข้อความที่สื่อสารได้ชัดเจนมักถูกแชร์มากขึ้น เนื่องจากผู้คนไม่จำเป็นต้องใช้เวลาในการทำความเข้าใจนาน
ประเภทของไวรัลวิดีโอ
ไวรัลวิดีโอสามารถแบ่งออกเป็นหลายประเภทตามเนื้อหาและวัตถุประสงค์ เช่น:
- วิดีโอไวรัลเพื่อความบันเทิง
ตัวอย่างเช่น วิดีโอที่แสดงพฤติกรรมตลก ๆ ของสัตว์เลี้ยง, การแกล้งกันอย่างขบขัน, หรือการเต้นประกอบเพลงที่เป็นกระแส - วิดีโอไวรัลที่สร้างแรงบันดาลใจ
เช่น วิดีโอที่บอกเล่าเรื่องราวชีวิตที่สร้างแรงบันดาลใจ การเอาชนะอุปสรรค หรือการทำสิ่งที่ดูเหมือนเป็นไปไม่ได้ - วิดีโอไวรัลเชิงโฆษณา
หลายแบรนด์สร้างวิดีโอที่มีความสร้างสรรค์และน่าจดจำเพื่อดึงดูดความสนใจของผู้บริโภค และมักแฝงด้วยข้อความโฆษณา - วิดีโอไวรัลข่าวสารหรือเหตุการณ์ปัจจุบัน
วิดีโอที่บันทึกเหตุการณ์สำคัญต่าง ๆ ซึ่งเกิดขึ้นจริงและถูกเผยแพร่ต่ออย่างรวดเร็ว เช่น คลิปข่าว, คลิปเหตุการณ์ในสังคม, หรือวิดีโอจากพยานเหตุการณ์ต่าง ๆ
กลไกการแพร่กระจายของไวรัลวิดีโอ
ไวรัลวิดีโอถูกกระจายอย่างรวดเร็วผ่านกลไกการแชร์บนแพลตฟอร์มต่าง ๆ โดยเฉพาะในยุคปัจจุบันที่โซเชียลมีเดียมีบทบาทสำคัญ ผู้ชมวิดีโอสามารถกด “แชร์” (Share) หรือ “ส่งต่อ” ไปยังเพื่อนและครอบครัวได้เพียงไม่กี่คลิก ส่งผลให้วิดีโอถูกเผยแพร่จากคนกลุ่มเล็ก ๆ ไปสู่คนจำนวนมากในเวลาอันสั้น
นอกจากนี้ เทคโนโลยีอัลกอริทึมของโซเชียลมีเดียก็มีส่วนช่วยในการผลักดันวิดีโอที่ได้รับความนิยมให้เข้าถึงกลุ่มเป้าหมายที่กว้างขึ้น ยิ่งวิดีโอได้รับปฏิกิริยาหรือการมีส่วนร่วมมากขึ้น เช่น การกดไลก์, คอมเมนต์, และแชร์ ก็จะยิ่งถูกนำไปแสดงต่อผู้ใช้อื่น ๆ มากขึ้น
ปัจจัยที่ทำให้วิดีโอไวรัลในไทย
ในบริบทของประเทศไทย ปัจจัยที่ทำให้วิดีโอไวรัลมักเกี่ยวข้องกับความสนใจของคนในประเทศ เช่น:
- การเล่นกับกระแสหรือเทรนด์ที่กำลังเป็นที่นิยม เช่น กระแสเพลงฮิต, เทรนด์การเต้น หรือมุกตลกที่กำลังมาแรง
- การใช้ภาษาและวัฒนธรรมท้องถิ่น การใส่มุกตลกหรือเรื่องราวที่คนไทยเข้าใจได้ง่ายจะทำให้เข้าถึงผู้ชมได้ดี
- การสะท้อนปัญหาหรือเรื่องราวในสังคม เช่น วิดีโอที่นำเสนอปัญหาต่าง ๆ ในเชิงเสียดสีหรือตลกร้าย