Wipe หรือในภาษาไทยเรียกว่า ไวป์ เป็นเทคนิคการเปลี่ยนฉาก (Transition) ประเภทหนึ่งที่ใช้ในงานตัดต่อวิดีโอหรือภาพยนตร์ เพื่อสร้างการเชื่อมต่อระหว่างสองช็อต (Shots) หรือสองฉาก (Scenes) ให้เกิดความต่อเนื่อง โดยลักษณะเฉพาะของ Wipe คือการเลื่อน (Wipe) หรือปัดภาพหนึ่งออกไปจากหน้าจอเพื่อเปิดเผยอีกภาพหนึ่งขึ้นมาแทนที่
เทคนิค Wipe แตกต่างจากการเปลี่ยนฉากแบบธรรมดา เช่น Cut (การตัดทันที) หรือ Fade (การค่อยๆ จางหายไป) เพราะ Wipe จะมีการเคลื่อนที่ของภาพ ซึ่งสามารถทำให้การเปลี่ยนฉากดูมีสไตล์และดึงดูดสายตามากยิ่งขึ้น
ลักษณะการใช้งานของ Wipe
Wipe ถูกใช้งานอย่างแพร่หลายในสื่อวิดีโอหลากหลายประเภท ตั้งแต่ภาพยนตร์, รายการโทรทัศน์, วิดีโอโฆษณา ไปจนถึงงานตัดต่อวิดีโอสำหรับสื่อออนไลน์ จุดประสงค์หลักของ Wipe คือการเปลี่ยนฉากอย่างราบรื่นและมีลูกเล่นที่แตกต่างจากการตัดฉากแบบธรรมดา
ตัวอย่างการใช้งานที่พบเห็นบ่อย ได้แก่:
- การเล่าเรื่องแบบต่อเนื่อง:
ใช้ Wipe เพื่อบ่งบอกถึงการเปลี่ยนผ่านของเวลา หรือเปลี่ยนจากเหตุการณ์หนึ่งไปยังอีกเหตุการณ์หนึ่ง เช่น การเปลี่ยนจากฉากกลางวันไปเป็นฉากกลางคืน - การเพิ่มความมีชีวิตชีวาให้กับวิดีโอ:
การใช้ Wipe ในงานตัดต่อทำให้วิดีโอดูน่าสนใจยิ่งขึ้น โดยเฉพาะในวิดีโอที่ต้องการความสนุกสนานและมีพลัง เช่น วิดีโอสำหรับเด็กหรือรายการเกมโชว์ - การเปลี่ยนฉากในสไตล์เฉพาะ:
ภาพยนตร์เก่าๆ หรือภาพยนตร์แนวคลาสสิกนิยมใช้ Wipe เพื่อเพิ่มสไตล์ให้กับงาน เช่น ภาพยนตร์แนวผจญภัยที่ต้องการความรู้สึกแปลกใหม่
ประเภทของ Wipe
เทคนิค Wipe มีหลายประเภท ขึ้นอยู่กับลักษณะการเคลื่อนที่และรูปแบบของการเปลี่ยนฉาก ซึ่งแต่ละประเภทสามารถสร้างอารมณ์และความรู้สึกที่แตกต่างกันไป:
- Linear Wipe (ไวป์แบบเส้นตรง):
เป็นการเลื่อนภาพหนึ่งออกไปทางแนวนอนหรือแนวตั้งเพื่อเปิดเผยอีกภาพหนึ่ง - Iris Wipe (ไวป์แบบไอริส):
การเปลี่ยนฉากโดยให้ภาพค่อยๆ ปรากฏขึ้นจากจุดศูนย์กลาง แล้วขยายออกไปเป็นวงกลม - Clock Wipe (ไวป์แบบนาฬิกา):
ภาพจะค่อยๆ ปรากฏขึ้นเหมือนกับเข็มนาฬิกาที่หมุนไปรอบๆ - Shape Wipe (ไวป์แบบรูปทรง):
ใช้รูปทรงต่างๆ เช่น สามเหลี่ยม, สี่เหลี่ยม หรือดาว ในการเลื่อนเปลี่ยนฉาก - Gradient Wipe (ไวป์แบบเกรเดียนท์):
ใช้การไล่ระดับของความทึบแสง (Opacity) เพื่อทำให้เกิดการเปลี่ยนฉากที่นุ่มนวลขึ้น
การเลือกใช้ Wipe ในงานตัดต่อ
การเลือกใช้ Wipe ในงานตัดต่อนั้นควรคำนึงถึงบริบทและโทนของวิดีโอ เช่น:
- วิดีโอที่ต้องการความสนุกสนาน: การใช้ Wipe แบบ Shape หรือ Clock จะช่วยเสริมบรรยากาศที่สดใส
- วิดีโอที่เป็นทางการ: ควรเลือกใช้ Wipe ที่เรียบง่าย เช่น Linear Wipe
- ภาพยนตร์แนวคลาสสิก: เทคนิค Iris Wipe จะเหมาะสมมาก เนื่องจากให้ความรู้สึกย้อนยุค
ข้อควรระวังในการใช้ Wipe
แม้ว่า Wipe จะเป็นเทคนิคที่น่าสนใจ แต่ควรใช้อย่างระมัดระวังและไม่ควรใช้บ่อยเกินไป เพราะอาจทำให้วิดีโอดูรกหรือไม่เป็นมืออาชีพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในงานที่ต้องการความจริงจัง
ควรใช้ Wipe เฉพาะในจังหวะที่เหมาะสม เช่น เมื่อมีการเปลี่ยนฉากที่ชัดเจนหรือเพื่อเพิ่มลูกเล่นให้กับเนื้อหาวิดีโอ